جزع و بی تابی عبارت است از رها کردن عنان خود در مصیبت و بلا،به فریاد کشیدن و آه و ناله کردن و جامه دریدن و بر خود زدن. بلکه داخل جزع است دلتنگ شدن در مصایب و ملول گشتن و پریشان شدن خاطر و عبوس کردن.

و سبب کلی آن ضعف نفس است. و این صفت، از جمله مهلکات عظیمه است،زیرا آن در حقیقت انکار بر قضای خدا و اکراه از حکم و فعل اوست.

 و از این جهت سیّد رسل صلی الله علیه و آله وسلم فرمود که:«تمام محنت در وقت بلا،جزع کردن است». جامع السعادات:ج3،ص278

 و فرمود که:«اجر عظیم با بلای عظیم است،و چون خدا قومی را دوست دارد،ایشان را مبتلا می سازد. پس هر که راضی شد،رضای خدا از برای اوست و هر که غضبناک گردید غضب خدا از برای اوست». جامع السعادات:ج3،ص279

 و در حدیث قدسی وارد است که:«هر که راضی نگردد به قضای من و شکر نکند بر نعمت های من و صبر نکند بر بلای من،پس پروردگاری بجوید سوای من». محبة البیضاء:ج8،ص89

 مروی است که:«چون حضرت زکریا از کفار فرار نمود و در میان درختی پنهان شد،کفار مطّلع شده به تعلیم شیطان، ارّه ی دو سر ساختند و بر بالای درخت نهاده کشیدند تا ارّه به فرق همایون زکریا رسید،بی اختیار ناله از او سر زد.پس وحی الهی به زکریا رسید که:اگر یک ناله ی دیگر از تو بلند شود نام تو را از دیوان انبیاء محو می سازم. پس زکریا دم در کشید و دندان بر جگر نهاد تا او را به دو نیم کردند». جامع السعادت ج3،ص297

 گفتمش این قدر آزاردِلِ زار مکن                    گفت اگر یار منی شکوه ز آزار مکن   

 گفتم از درد دل خویش به جانم چه کنم          گفت تا جان بودت درد دل اظهار مکن  

از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام مروی است که:«صبر آشکار می کند آنچه در باطن بندگان است از نور و صفا. و جزع ظاهر می کند آنچه در باطن ایشان است از ظلمت و وحشت. صبر صفتی است که هر کسی ادّعای آن را می کند، و ثبات نمی کند در نزد آن مگر بندگان خاص خدا. و جزع،چیزی است که هر کس انکار آن را می نماید،و منافقین به آن متّصف اند».مصابح الشریعه:باب 91،ص498