الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّةِ  المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ

بحث بنای اسلام بر سال و ماه قمری

1- *هُوَ الَّذی جَعَلَ الشَّمسَ ضیاءً وَ القَمَرَ نوراً وَ قَدَّرَهُ مَنازِلَ لِتَعلَموا عَدَدَ السِّنین َ وَ الحِساب * (سوره یونس آیه 5)

ترجمه : خداوند است که خورشید را نور دهنده و ماه را نورانی قرارداد و ماه را در سیر گردش خود در منازل و مکان های مختلفی معین و مقدر نمود ، برای این که شما تعداد سالها و حساب را بدانید ، تا شماره سالها و حساب امور خود را از آن بدانید .

تفسیر

(رساله نوین – تالیف علامه سید محمد حسین حسینی طهرانی (قدس الله نفس الزکیه) : خداوند در این آیه گردش ماه را در منازل مختلف علت دانستن سالها و حساب قرارداده نه خورشید را و این وقتی صحیح است که سال بستگی به سیر ماه داشته باشد .

2- *یَسئَلوُنَکَ عَنِ الاَهِلَّهِ قُل هِیَ مَوَاقیتُ لِنَّاس وَ الحَج * (سوره بقره آیه 189)

ترجمه : (ای پیامبر) چون از تو در باره هلال ماه پرسش کنند بگو : این اشکال مختلف ماه برای تنظیم اوقات مردم و برای حج است .

3- * وَ اِنَّ عِدّه الشُّهوُر عِندَالله اِثنَا عَشَرَ شَهراً فی کِتابِ الله یَومَ خَلَقَ السَّماواتِ وَالعَرضَ مِنهَا أربَعَهٌ حُرُمٌ* (سوره توبه آیه 36)

ترجمه : همانا عدد ماهها نزد خدا در کتاب خدا 12 ماه است (محرم- صفر-ربیع الاول – ربیع الاخر – جمادی الاول- جمادی الاخر – رجب- شعبان – رمضان – شوال – ذوالقعده – ذوالحجه) از آن روز که خدا آسمان و زمین را بیافرید و از آن 12 ماه 4 ماه ماههای حرام خواهد بود (ذی الحجه – ذی القعده – محرم – رجب) 

تفسیر :

 (رساله نوین – تالیف علامه سید محمد حسین حسینی طهرانی (قدس الله نفس الزکیه) : منها اربعه حرم (فقط در اسلام است که 4 ماه از ماه ها حرام است ) و لفظ یوم خلق السماوات و الارض ( چون این قید دلالت بر این دارد که این ماه ها ابداً تغییر و تبدیل نمی شود ) . و لا معقبه لحکمه تعالی : و معلوم می شود ماههای شمسی به هر صورت و به هر عنوان و از هر تاریخی که باشد و ملحقات آن ( از قبیل نوروز و دیگر رسومات آن ) ماه های قراردادی است که بر اساس حساب منجم و زیاده و کمی های اعتباریه و وضعیه بدین صورت در آمده . اما ماه های قمری در آن وقتی که خداوند آسمان و زمین را خلق کرد همینطور بوده است . یعنی به ابتدای رویت هلال به خروج از محاق و تحت الشعاع شروع می شده و به محاق و دخول تحت الشعاع پایان می یافته است .

ماه های قمری حسی و وجدانی است و ابتدا و انتهای مشخصی دارد و به خلاف ماه های شمسی که قراردادی و اصطلاحی است . و این معانی همه گویا و شاهد صادقند بر آن که تبدیل سالهای شمسی به قمری جایز نیست چه برسد به رعایت شئونات شمسی و آداب و رسوم آن و مسلمانان باید با تمام اهتمام در حفظ اوقات بر اساس تاریخ مقدره رسول الله (ص) که بر سنت حضرت ابراهیم پایه گذاری شده و قرآن کریم آن را حتم و لازم شمرده است عمل کنند .

4- * اِنَّما النَّسیءُ زِیَادهٌ فی الکُفرِ یُضِلُّ بِهِ الَّذِینَ کَفَروُا یُحِلُّوُنَهُ عَاماً وَ یُحَرِّموُنَهُ عَاماً لِیُوَاطِئُوا عِدَّهَ مَا حَرَّمَ اللهُ زُیِّنَ لَهُم سُوءُ أعمَلِهِم وَ اللهُ لَا یَهدِی القَومِ الکَافِرِینَ * (سوره توبه آیه 37)

ترجمه : نسیء افزایش در کفر است که تا کافران را به جهل و گمراهی کشد که سالی ماه حرام را حلال می شمرند و سالی دیگر حرام تا بدین وسیله عده ماهایی که خدا حرام کرده پایمال کنند و حرام خدارا حلال گردانند اعمال زشت آنان در نظرشان زیباست و خدا هرگز کافران را به راه راست هدایت نخواهد کرد .

تفسیر :

(رساله نوین – تالیف علامه سید محمد حسین حسینی طهرانی (قدس الله نفس الزکیه) : نسیء مصدر است مثل نذیر و نکیر از ماده نسأ (یعنی به تاخیر انداختن چیزی) . قبل از بعثت رسول خدا (ص) کعبه مکان تجمع بت های بت پرستان نقاط مختلف بود که در آغاز ماه ذی الحجه به مکه سفر می کردند تا بتهای خود را عبادت و به آنها سرکشی کنند . و طبق آیین ابراهیمی بنای سرکشی به کعبه بر ماه های قمری بود و در اول ذی الحجه انجام می شد . میزبانان مکه که اعراب آن زمان بودند و موقعیت مکه از جهت دادو ستد و کسب درآمد حاصل از ورود بت پرستان برایشان از اهمیت ویژه ای برخوردار بود با مشکلی روبرو بودند و آن اینکه ماه ذی الحجه که زمان ورود بت پرستان به مکه بود  در ازمنه مختلف در یکی از فصول سال قرار می گرفت و این امر بالاخص در فصل زمستان از جهاتی برای اعراب ناخوشایند بود . زیرا در فصل زمستان سردی هوا و در تابستان گرمای هوا موجب کاهش سفر بت پرستان به مکه می شد و این امر کاهش سودهای اقتصادی را برای آنها به دنبال داشت . به همین خاطر آن ها براین شدند که راهکاری برای حل این مشکل بیندیشند فلذا تصمیم گرفتند برای اینکه ذی الحجه همیشه در بهار بیفتد دست به کبیسه گری زنند و نسیء که به معنای آن به تاخیر انداختن است را عملی کرده و این ممکن نبود مگر با کم و زیاد کردن ماههای قمری و به تاخیر انداختن آنها ، به دنبال این تصمیم هرماه 10 روز به آخر آن می افزودند تا از نظر تعداد با سال های شمسی برابر شود (عمل نسیء را شخصی به نام قَلامِس انجام می داد) . این امر در نزد خدای متعال طبق آیه مذکور امری ناپسند می باشد که احیا گران آن افرادی هستند که مورد لعن خداوند می باشند و فی الحال مشاهده می شود که در سال های شمسی نیز چنین اتفاقی می افتد و معمولا در آخر اسفند ماه یک روز اضافه یا کم می شود و این عمل خلاف نص قرآن است .

التماس دعا

یا علی